Karcinom tela materice ili karcinom endometrijuma, je najčešće hirurški lečen ginekološki tumor kako u svetu tako i kod nas. Cilj hirurgije je da se izvadi tumorom zahvaćena materica, jajovodi, jajnici kao i određeni limfni čvorovi koji su predilekciono mesto metastaziranja bolesti. Hirurgija za ovaj tip tumora predstavlja najvažniji, a obično i jedini modalitet lečenja, ukoliko se uradi na adekvatan način tj. ukoliko se tokom hirurgije evaluiraju i limfni čvorovi i time se dobije potpuni uvid u bolest.
Najbolji način provere limfnih čvorova je da se uradi njihovo mapiranje i ukloni najznačajniji limfni čvor odnosno sentinel limfni čvor. Mapiranje se može uraditi na više načina, a najsavremenija je primenom Indocyanine green boje (ICG) koja omogućava otkrivanje najznačajnijeg limfnog čvora kod oko 98% pacijentkinja što je značajno više u odnosu na druge tehnike. Ovako detektovan limfni čvor se detaljno patolohistološki analizira kako bi se utvrdilo da li u njemu postoje ili ne maligne ćelije i na osnovu toga proceni da li bi pacijentkinja imala koristi od sprovedenog dodatnog lečenja.
Uklanjanje samo jednog čvora sentinel tehnikom je najpouzdaniji način procene statusa limfnih čvorova i značajno je precizniji za detekciju metastaza malog volumena u odnosu na uklanjnjanje svih čvorova u maloj karlici. Uklanjanje svih limfnih čvorova u maloj karlici, predstavlja za ovu bolest, manje precizan i zastareo način provere njihovog statusa, koji je pritom povezan je sa značajno većom stopom komplikacija u smislu otoka nogu koji se javlja kod oko 20% pacijentkinja, zatim neuroloških ispada i dr. Sentinel tehnika je ne samo preciznija, već ima i manje neželejih efekata.
Od izuzetnog značaja je i pouzdana histopatološka analiza koja danas podrazumeva i molekularno profilisanje bolesti koje daje dodatne informacije o biologiji tumora i utiče na vrstu eventualnog dodatnog lečenja ukoliko za njim postoji potreba.
Poslednjih godina aktuelne su novine u hirurškom lečenja ovog tipa tumora koje se pre svega odnose na široku primenu minimalno invazivne odnosno laparoskopske hirurgije, koja je preferabilan način lečenja ove bolesti. Laparoskopska hirurgija ima isti onkološki ishod kao i otvorena hirurgija (isti je tok bolesti i isto preživljavanje) ali omogućava značajno brži oporavak nakon operacije i daje bolji estetski efekat. Pacijentkinja obično ide kući dan ili dva nakon operacije, a na posao se najčešće može vratiti nakon jedne do dve nedelje. Minimalno invazivnu hirurgiju je moguće uraditi kod više od 80% pacijentkinja sa ovom vrstom tumora.
Edukaciju i obuku za primenu minimalno invazivne hirurgije sa mapiranjem limfnih čvorova sam prošao u više renomiranih bolnica u Evropi i Americi od kojih je najznačajnija Sloan Kettering Cancer Center u Njujorku koja je prva u svetu počela sa primenom sentinel tehnike kod lečenja endometrijalnog karcinoma.
Bolnica Medical centar je prva privatna zdravstvena ustanova koja je omogućila primenu ICG tehnologije i raspolaže najsavremenijim laparoskopskim stubom poslednje generacije Karl Storz Rubina 4K sa NIR/ICG kamerom koja omogućava visoku bezbednost hirurgije i pouzdanu detekciju sentinel limfnog čvora ICG bojom.
Mr sci. med. Petar Radlović,
specijalista ginekologije i akušerstva
